ΜΠΑΡΥ ΑΝΣΓΟΥΩΡΘ – Θρησκευτικό Δράμα (Εκδόσεις Νεφέλη)

Ένα παράξενο βιβλίο. Ένα βιβλίο για τη γέννηση του σύγχρονου θεάτρου όπως το ξέρουμε. Διαδραματίζεται στην Αγγλία γύρω στο 1370 και πρωταγωνιστεί μια ομάδα θεατρίνων. Εκείνη την εποχή όταν οι άνθρωποι έλεγαν θέατρο εννοούσαν κυρίως αναπαραστάσεις αποσπασμάτων της Βίβλου. Εκείνη την εποχή περίπου περνάνε από την εκκλησία στους δρόμους αλλά σιγά σιγά γεννιέται και μια καινούρια μορφή θεάτρου που μιλάει πλέον για τα προβλήματα των καθημερινών ανθρώπων. « Αντιπαρατάσσοντας μια ελευθερία κινήσεων και λόγου που είχε τις ρίζες της στους μεγάλους ρωμαίους και έλληνες κωμωδιογράφους στο βαρύ θρησκευτικό κλίμα των πρώιμων και μέσων μεσαιωνικών χρόνων προαναγγέλλοντας έτσι την Αναγέννηση όπως λέει η μεταφράστρια Μαρία Τσάτσου. Είναι από τις λίγες φορές που η ανάγνωση αυτής της σύντομης εισαγωγής πριν την ανάγνωση του μυθιστορήματος είναι απαραίτητη.

Γενικά το βιβλίο είναι γραμμένο με ένα λιτό τρόπο που μερικές φορές ξενίζει αλλά νομίζω ότι σε βάζει τέλεια στην ατμόσφαιρα της εποχής. Οι κλυδωνισμοί του πολιτικού συστήματος παίζουν μεγάλο ρόλο επίσης αλλά αυτό που ενδιαφέρει κυρίως είναι πως στήνεται για πρώτη φορά ένα θεατρικό έργο με πολύ αυτοσχεδιασμό και μέσα από τις συζητήσεις των μελών του θιάσου. Ο αφηγητής της ιστορίας είναι ένας μοναχός, βοηθός διακόνου σε ένα ναό. Όμως το σκάει από το ναό πράγμα και φεύγει από την επικράτεια του άρχοντα του πράγμα που μπορεί να οδηγήσει στη σύλληψη του. Για να κάνει τα πράγματα χειρότερα πάει και κολλάει σε μια ομάδα θεατρίνων και μάλιστα παίρνει μέρος σ’ένα έργο που ξεφεύγει από τα Θρησκευτικά Δράματα που έπαιζαν μέχρι τώρα. Σε όλο το βιβλίο παρακολουθούμε τις αμφιβολίες του τις εσωτερικές διαμάχες και σκέψεις του. Κάπου προς το τέλος ένας Δικαστής τον ρωτάει με γνήσιο ενδιαφέρον «Είχες μια θέση, γράμματα ξέρεις. Μπορούσες να ελπίζεις σε προαγωγή. Τι σ’έκανε να φύγεις;»
Κι εκείνος απαντάει:
«Είμαι ή μάλλον ήμουνα βοηθός διακόνου στον Καθεδρικό ναό του Λίνκολ. Μου είχανε αναθέσει να αντιγράψω τον Όμηρο του Πιλάτου για έναν ευεργέτη, ένα έργο εξαιρετικά κουραστικό και πομπώδες. Ήταν Μάιος, τα πουλιά κελαηδούσαν έξω από το παράθυρο μου και ανθίζανε τα ρείκια.»

Για το Δικαστή αυτό είναι εντελώς ακατανόητο. Αυτός ποτέ δεν είχε παρόμοιες παρορμήσεις και γι αυτό είχε τη θέση που είχε. Στη ζωή όμως χρειάζονται και οι άλλοι άνθρωποι που έχουν το θάρρος να ακολουθούν τις παρορμήσεις τους και να γίνονται ηθοποιοί, μουσικοί, ζωγράφοι, καλλιτέχνες…

Και το βιβλίο τελειώνει κάπως έτσι:
«Ήξερα λίγο τον κόσμο, όπως το’χε καταλάβει και ο δικαστής, ήξερα όμως ότι μπορούμε να χάσουμε τους εαυτούς μας. Στους ρόλους που παίζουμε κι αν αυτό συνεχιστεί για πάρα πολύ μεγάλο διάστημα δε θα βρούμε το δρόμο για να γυρίσουμε πάλι πίσω. Όταν ήμουνα βοηθός διακόνου και αντέγραφα τον Όμηρο…νόμιζα ότι υπηρετώ το Θεό αλλά το μόνο που έκανα ήταν να ενεργώ σύμφωνα με τις οδηγίες του Επισκόπου, που είναι ο σκηνοθέτης όλου αυτού του θιάσου του Καθεδρικού Ναού. Εγώ έπαιζα το ρόλο ενός μισθωτού αντιγραφέα, αλλά δεν το’ξερα, νόμιζα ότι αυτό είναι ο πραγματικός εαυτός μου. Ο Θεός δε υπηρετείται με την αυταπάτη. Η παρόρμηση να το σκάσω δεν ήτανε απερισκεψία, αλλά η σοφία της ψυχής μου. Θα γινόμουν θεατρίνος και θα προσπαθούσα να διαφυλάξω την ψυχή μου….

Αυτό ήταν το τελευταίο βίβλιο που τέλειωσα αφού παράτησα το Historian της Κόστοβα, γιατί δε μου άρεσε καθόλου. Τώρα διαβάζω ένα βιβλιο που πάντα ήθελα: Moby Dick, του Herman Melville. Ευχαριστώ τη φίλη μου τη Σοφία που μου έδωσε το έναυσμα. Ταυτοχρονα αναρωτιέμαι τί χαζομάρες μας έβαζαν να διαβάζουμε στο Πανεπιστήμιο. Αυτό έπρεπε να είναι υποχρεωτικό, στο πρώτο έτος. Το καινούριο δέρμα δεν το έχω τελειοποιήσει και δεν έχω βάλει και τους συνδέσμους, αλλά τώρα νύσταξα! Tomorrow is another day.