Saturday, April 14, 2007

Kurt Vonnegut - Slaughterhouse No 5

Προχθές μετά το σημείωμα που έγραψα εδώ για τον Kurt Vonnegut και επειδή μόλις είχα τελειώσει το άλλο βιβλίο που διάβαζα, έψαξα στα βιβλία μας και το βρήκα το «Σφαγείο Νο 5». Η έκδοση Άθλια πραγματικά, Κάκτος του 1979 όπως βλέπετε και στη φωτό έκανε τότε 40 δραχμές. Μεταφραστικές γκάφες, κακή επιμέλεια ώρες ώρες μοιάζει να μεταφράστηκε κατά λέξη. Τέλοσπαντων όμως, το βιβλίο είναι βιβλίο- σταθμός. Για χρόνια εγώ νόμιζα ότι ήταν επιστημονικής φαντασίας αλλά είναι ένα βιβλίο για τον πόλεμο. Όχι αντιπολεμικό όπως λέει και ο συγγραφέας γιατί οι πόλεμοι δε σταματιούνται με βιβλία δυστυχώς. Μπορεί να έχει μέσα και εξωγήινους και απαγωγή με διαστημόπλοιο αλλά δεν είναι αυτό το θέμα. Το θέμα είναι το παράλογο του πολέμου και τα τραύματα που αφήνει πίσω του. Τόσα που μια ζωή δε φτάνει να τα επουλώσεις.

Για μένα το βιβλίο ήταν μια μικρή αποκάλυψη. Είχα διαβάσει πέρσι το βιβλίο του Joseph Heller “Catch 22” που ήταν επίσης ένα βιβλίο που διαδραματιζόταν στην Ευρώπη στο τέλος του πολέμου. Αυτό το μικρό βιβλιαράκι του Vonnegut είναι το κλειδί για την κατανόηση εκείνου του βιβλίου, Κατά τη γνώμη μου θα’πρεπε να τα πουλάνε μαζί. Διαβάζοντας το, καταλάβαινα τόσα πολλά που είχα χάσει τότε. Και επιπλέον είναι μια καλή εισαγωγή στο ύφος του Heller.

Κάτι άλλο σημαντικό είναι ότι κατάλαβα καλύτερα το άλλο βιβλίο του Vonnegut αυτό με τα δοκίμια. Εκεί μου είχε φανεί ότι λόγω ηλικίας παραληρούσε και πηδούσε από το ένα θέμα στο άλλο χωρίς συνοχή. Όμως με το Σφαγείο μπήκα στο νόημα και είδα ότι αυτό είναι το στυλ του, μια και προσπαθεί να αποδώσει την τεράστια αμηχανία του μπροστά σε όσα γίνονται στον κόσμο μας.

Εν ολίγοις αυτό το βιβλίο ήταν το δεύτερο που διάβαζα στη σειρά για τον πόλεμο. Το προηγούμενο μέσα από τα μάτια ενός παιδιού κι αυτό μέσα από τα μάτια ενός Αμερικανού στρατιώτη που πιάνεται αιχμάλωτος πολέμου. Ίσως είχα στερέψει από δάκρυα ή πάλι ίσως αυτό το βιβλίο δε θέλει να σε κάνει να κλάψεις. Θέλει να σε κάνει να οργιστείς, να φωνάξεις με το παράλογο που σε περικυκλώνει ακόμη και τόσα χρόνια μετά, να σε κάνει να καθίσεις στο πληκτρολόγιο σου και να γράψεις αυτά που σκέφτεσαι.

5 comments:

Πάπισσα Ιωάννα said...

Τον Βόννεγκατ τον χαίρεται κανείς όχι μόνο για τη μυθοπλαστική του τέχνη, ούτε για την αντισυμβατική του ζωή, αλλά και για τα δοκίμιά του "Ένας άνθρωπος χωρίς πατρίδα", όπου εκφράζει την κριτική στο αμερικανικό φαινόμενο ένδοθεν.
Ας επιζήσει το έργο του.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Έχετε απόλυτο δίκιο, Άννα, η μετάφραση του Κάκτου υπήρξε άθλια. Αναρωτιέμαι πάντως πώς γίνεται και κανένας απο τους πολυπράγμονες εκδότες μας δεν ενδιαφέρθηκε να βγάλει αυτό το θρυλικό βιβλιαράκι.Λέτε τώρα που μας άφησε χρόνους ο γερο-Βόνεγκατ να γίνει κάτι;

Χριστόφορος said...

Άννα,

χαίρομαι που απόλαυσες την εμπειρία που λέγεται Vonnegut. Διάβασες όμως το πιο φορτισμένο συναισθηματικά βιβλίο του, αυτό που του άλλαξε (για μια ακόμη φορά μέσα στο χρόνο) την ήδη ταραγμένη ζωή του. Θα σου πρότεινα να διαβάσεις και κάποιο άλλο από τον ίδιο συγγραφέα. Cat's cradle, Galapagos.. Για τον βιαστικό αναγνώστη σκληρός, μηδενιστής, ένας ισοπεδωτικός κυνικός συγγραφέας. Κράτα το βιβλίο όμως λίγες στιγμές παραπάνω και θα δεις την αγάπη του για τον άνθρωπο όπως δημιουργήθηκε και το δέος του γι' αυτό που διαμορφώθηκε. Με ενθουσιάζει σήμερα όσο όταν πρωτοάνοιξα ένα βιβλίο του, γιατί είναι απλός, σου απλώνει μπροστά στα μάτια σου όλα τα στοιχεία, χωρίς τεχνάσματα, με αγάπη για το άθλιο αυτό πλάσμα που είναι και ο ίδιος.

Anonymous said...

bravo ta exo spoydasi to 1979

Konsgaard said...

Το διαβάσαμε πρόσφατα και το παρουσιάσαμε στο Book In Mag. Μου κάνει εντύπωση ότι κάποιοι το χαρακτηρίζουν συναισθηματικά φορτισμένο βιβλίο - δεν είχε στάλα συναισθήματος κατά την άποψη μου, σκόπιμα φαντάζομαι. Θα ήθελα να διαβάσω και άλλα του βιβλία για να έχω μία σφαιρική άποψη κι αυτό γιατί το παρόν βιβλίο με απογοήτευσε.